Grafik tasarımda görsel okuma dili

Abstract

Yüzyıllar boyunca hızla yükselen bir değer haline gelen görseller dünyasında görselin kullandığı dili anlamak, düşünmek ve üretebilmek giderek önem kazanmakta; bu durum görsel okuma dilinin ne denli önemli olduğunu göstermektedir. Söz görsel dil ile ifade edilebilir iken görseli anlatım karşısında sözler yetersiz kalabilir. Görsel dil; hareketi ve hızı dondurma, yaşatma, anlamlandırma ve doğru okutma veya okunma çabasıdır. Görsel dilin yapısal öğelerini oluşturan; işaret, simge, sembol ve ikonların anlam yüklemeleri kodlarla oluşmaktadır. Bunlar sadece söze değil, bazen bir renk, bir bakış, bir mimik hatta suskunluk, saatler sürecek konuşmadan, sayfalar sürecek yazıdan daha etkili ve anlamlı güçlü bir anlatım olabilir. Görsel dilde; gören ve görünen söz konusu olduğundan, görsel okuma dilini oluşturan Grafik Tasarım öğeleri ve ilkeleri, görsel algı ve işaret sistemlerinden başlayarak; piktogram, sembol, simge, imge (kod) göstergelerine kadar geniş bir ifade biçimine sahip olan görsel tasarı yaratılarının bilimsel alanda araştırılması ve incelenmesi amaçlanmaktadır. Görsel dil gerçekliğimize tanıklık eden, geçmişi ve şimdiyi geleceğe taşıyan kopyalanmış izlerdir. Bu çalışmada Grafik Tasarımın bir yaratımı olarak gerçekleştirilen ürünlerin görselleşmesine yönelik görsel okuma dili diye adlandırdığımız söylemin oluşum süreçleri ve özellikleri taranarak, kapsamlı olarak bir araştırma yapılmıştır. Bu bağlamda oluşturulan; 1. Bölümün Grafik Tasarımda Görsel Okuma Dili kavramsal çerçevesinin metin kapsamı biraz genişletilerek; görsel okuma, görsel dil, Grafik Tasarım Öğeleri ve Tasarım İlkeleri yönü ile Görsel Okuma, Tipografik Görsel Dil konularına değinilmiştir. 2. Bölümde; Tasarım, Grafik Tasarım ve Grafik İletişim İlişkisi rolü üzerinde durulmuştur. 3. Bölümde; Grafik Tasarım Ürünlerinde Görüntü ve İleti Elemanları bir başka ifadeyle yaratım süreci de denilebilecek olan nesnelleştirme ya da metindeki kullanımıyla anlamın kurgulanması yoluyla nesnenin dönüştürülmesi süreci (anlam oluşturmaya yapılan vurgu dikkate alınarak) genel yaklaşımından söz edilmiştir. 4. Bölümde; Görsel Okuma Dili Gösterge, Göstergeleri anlamlandırma süreci kapsamlı olarak söz edilmiştir. 5. Bölümde; Görsel İletişim ve Algı, Grafik Tasarım Eğitiminde Görme Engelliler İçin Görsel Dil, Nitelikli Bir Temel Tasarım Eğitimi için öneriler ile konu açıklanmaya çalışılmıştır. Araştırmanın amacı, Grafik Tasarımda tasarlanan ürünlerde, kullandığı görsel dilin nesnel dünya ve yaşamla kurduğu ilişki bağlamında bilimsel yönü ile farkındalık oluşturarak hedef kitle tarafından doğru okunması ve incelenmesidir.