Zaman sürücülü faaliyet tabanlı maliyetleme sistemi ve bir üretim işletmesi uygulaması

Abstract

Son yıllarda üretim teknolojilerinde meydana gelen değişimler ile birlikte küresel rekabet ortamında faaliyetlerini devam ettirmeye çalışan işletmelerin hedeflerine ulaşabilmek adına ürettikleri mamul ve hizmetlerin maliyet yapıları da bu değişime paralel olarak değişmektedir. Teknolojik gelişmeler ile birlikte üretimde iş gücünün yerini makinelerin alması sonucunda, toplam maliyetler içerisinde yer alan maliyet unsurlarından işçilik maliyetleri azalmakta; buna karşılık genel üretim maliyetleri artış göstermektedir. Bu bağlamda, endirekt nitelik taşıyan genel üretim maliyetlerinin üretilen mamul ve hizmetlere yüklenmesi büyük önem arz etmektedir. İleri üretim ortamlarında geleneksel üretim ortamlarının ihtiyaçlarını karşılama amacı ile geliştirilmiş maliyetleme sistemlerinin kullanılması sonucunda elde edilen maliyet bilgileri hatalı olmakta; hatalı maliyet bilgileri göz önünde bulundurularak alınan stratejik yönetim kararları ise işletmeleri büyük risklere sürüklemektedir. Bu çalışmanın temel amacı "Faaliyet Tabanlı Maliyetleme Sistemi" (FTM) ve "Zaman Sürücülü Faaliyet Tabanlı Maliyetleme sistemi"nin (ZSFTM) olay çalışması yöntemi kullanılarak bir mermer sanayi işletmesinde uygulanabilirliğinin araştırılmasıdır. Elde edilen bulgular ışığında her iki yöntemin de mermer sanayi işletmelerinde uygulanabileceği; bununla birlikte ZSFTM sisteminin FTM sistemine kıyasla daha doğru ve anlamlı maliyet bilgisi üretmekte olduğu anlaşılmaktadır.