Bir Ekodistopya Olarak Köpekli Çocuklar Gecesi’nde Ekomarksizmin İzleri
Künye
Sönmez, Ü. Ş. (2020). Bir Ekodistopya Olarak Köpekli Çocuklar Gecesi’nde Ekomarksizmin İzleri. Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, 60(1), 389-424.Özet
Ekolojik kriz, bugün reddedilemez bir evreye ulaşmıştır. Halihazırdaki ekolojik krizin,
ekolojik yıkıma dönüşmesini önleyecek adımların atılmayışı, pek çok bilim alanında
ve disiplinde tartışılmakta; olası bir yıkımın sonuçları farklı perspektiflerden ortaya
koyulmaktadır. Edebiyat bilimi de, ekoeleştirel incelemelerle bu çalışmalara katkı
sunmaktadır. Ancak edebiyatın katkısı bilimsel alanla sınırlı değildir. Edebiyat, kurmaca
metinler aracılığıyla da mevcut ekolojik kriz ve olası ekolojik yıkım hakkında söz söyleme
imkanlarını kullanmaktadır. Bu noktada, özellikle olası bir ekolojik yıkımın distopik
tasarımlarla kurgulandığı metinler öne çıkmaktadır. Ekolojik distopya veya ekodistopya
olarak tanımlanabilecek bu kurmaca metinler, ekolojik krizin sebep olduğu yıkımı anlatan
gelecek tasavvurları şeklinde kurgulanır. Bu yolla, edebi metnin ekolojik kriz karşısında
sorumlu ve olası ekolojik yıkım karşısında uyarıcı bir işlev edindiği söylenebilir. Oya
Baydar tarafından kaleme alınan Köpekli Çocuklar Gecesi, bir ekodistopyadır. Ancak bu
romanı yalnız ekodistopya olarak adlandırmak yeterli olmayacaktır zira romandaki ekolojik
yıkımın sebepleri ekomarksist perspektiften yorumlanmıştır. Ekolojik yıkımın sebeplerine
dair varsayımlar aynı zamanda çözümü de belirleyeceğinden, metni ekomarksist eleştirinin
izlerini vurgulayarak değerlendirmek yerinde olacaktır. Bu çalışmanın amacı, Köpekli
Çocuklar Gecesi’nin ekodistopik bir metin olarak kurgulanmasında etkili olan ekomarksist
izleri ortaya çıkarmak ve metni bu bağlamda incelemek, böylelikle hem ekodistopik roman
kavramının kaynaklarına, hem ekokurmacanın olanaklarına hem de ekoeleştirinin edebi
metne uygulanabilirliğine dair çıkarımlara ulaşabilmektir.