Mükemmeliyetçiliği Şema Terapiyle Ele Almak: Bir Vaka Üzerinden Anlatım
Künye
Karaca, B. K., & Gürsoy, M. (2019). Mükemmeliyetçiliği şema terapiyle ele almak: Bir vaka üzerinden anlatım. AYNA Klinik Psikoloji Dergisi, 6(3), 312-333.Özet
Mükemmeliyetçilik, klinik anlamda kişinin işlevselliğinde önemli düzeyde sıkıntıya ve
bozulmalara yol açan, aşırı yüksek standartlara sahip olma eğilimi olarak tanımlanmaktadır. Bu
çalışmada şikâyetlerinin odağı mükemmeliyetçilik olan ve özellikle iş ve çalışma alanlarında buna
dair sıkıntı yaşayan bir vaka ele alınmıştır. Çalışmanın amacı şema terapi formülasyonu ve
teknikleriyle mükemmeliyetçiliğin nasıl çalışılabileceğini örneklemektir. İstanbul Arel
Üniversitesi Klinik Psikoloji Doktora Programı şema terapi süpervizyon dersi kapsamında
danışanla haftada bir, 50 dakika olmak üzere toplamda 11 seans yapılmıştır. Değerlendirme
evresinde, danışana Young Mod Ölçeği, Young Şema Ölçeği, Young Ebeveynlik Ölçeği, YoungRygh Kaçınma Ölçeği ve Young Telafi Ölçeği uygulanmıştır. Kuramsal açıdan
mükemmeliyetçiliğin mekanizmasında daha fazla rol aldığı belirtilen, başarısızlık, yetersiz
özdenetim, yüksek standartlar, karamsarlık ve cezalandırıcılık şemaları, talepkâr ebeveyn, kopuk
korungan ve kopuk kendini avutan şema modları ve uyumsuz başa çıkma biçimleri tespit
edilmiştir. Bu şemalar, şema modları ve başa çıkma biçimlerinin zayıflatılması buna karşın sağlıklı
yetişkin tarafın güçlendirilmesi, terapi hedefi olarak belirlenmiştir. Bu hedeflere ulaşabilmek için
şema terapinin ilişkisel, yaşantısal ve bilişsel stratejileriyle müdahalelerde bulunulmuştur. Sonuç
olarak, danışanın şikayetçi olduğu belirtilerdeki azalmalara ilişkin özbildirimleri
değerlendirildiğinde mükemmeliyetçiliği köken odaklı şema terapiyle çalışmanın öngörülen
değişim hedeflerine ulaşılmasını sağladığı tespit edilmiştir.