TÜRK DIŞ POLİTİKASI ANALİZİNDE İNŞA KURAMI VE KÜLTÜR: KERKÜK REFERANDUMU ÖRNEĞİ
Künye
BAYAR M (2018). TÜRK DIŞ POLİTİKASI ANALİZİNDE İNŞA KURAMI VE KÜLTÜR: KERKÜK REFERANDUMU ÖRNEĞİ. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 0(29), 125 - 140.Özet
Öz: Çalışmanın amacı Türk Dış Politikasında Kerkük Referandumunun inşacılık
kuramı ve kültür olgusu üzerinden incelenmesidir. İkinci Dünya Savaşı ile hem
siyaset biliminde hem de uluslararası ilişkiler disiplininde önemi anlaşılmaya
başlanan kültür, 1990’lı yıllardan itibaren açıklayıcı bir fenomen hâlini almıştır.
Kültürün uluslararası siyasetteki önemi fark edilmiş ancak soğuk savaş dönemi
boyunca realizm ve liberalizm yaklaşımları uluslararası siyasette baskın
kuramsal konumunu sürdürmüştür. Kültür kavramını siyaset bilimi ve
uluslararası siyasette merkezî konuma yerleştiren inşacılık (constructivism)
kuramının ortaya çıkışı ise 1990’lı yıllara denk gelmektedir. Bu kuramsal
arayışta en büyük etken; Aydınlanma ile ortaya çıkan “rasyonalitenin” iç
siyasette ve uluslararası ilişkilerde olayları açıklamada yetersiz kalmasıdır. Bu
durum, kültürün analiz birimi kabul edilmesi ile inşacılık kuramının uluslararası
ilişkiler kuramları arasında yerini almasını sağlamıştır.
Çalışma kuramsal ve uygulamalı olarak iki bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde
inşacılık kuramı ekseninde uluslararası ilişkiler ve dış politikada kültür
olgusunun merkezî konumuna odaklanılmaktadır. Çalışmanın ikinci bölümünde
ise bu kuram çerçevesinde kültürün Türk dış politikası davranışı üzerindeki etkisi
analiz edilmektedir. Analiz, Nisan 2017-Kasım 2017 tarihleri arasında Kuzey
Irak Bölgesel Kürt Yönetimi ile Türkiye arasında yaşanan “Kerkük
referandumu” tartışması üzerine Türk dış politikası karar vericilerinin ürettikleri
söylemler üzerinden gerçekleştirilmektedir.